Wat Is Ibogaïne?

Iboga — specifiek de alkaloïde ibogaïne — is een krachtig hallucinogeen dat vreemde en verhelderende effecten kan hebben. Het Bwiti-volk in Centraal-Afrika gebruikt de plant al sinds jaar en dag, maar daarbuiten is ze nauwelijks bekend. De mystieke wortel ervan heeft mogelijk holistische eigenschappen, maar er zijn ook beangstigende feiten...

Wat is ibogaïne?

Ibogaïne is een drug waarvan je waarschijnlijk nog nooit hebt gehoord. Het is een alkaloïde die volop aanwezig is in de wortels van de ibogaplant (Tabernanthe iboga). Ibogaïne is daarbij een vreemd en krachtig psychedelicum met een effect dat wekenlang kan aanhouden.

De ibogaplant groeit in Centraal-Afrika, in landen als Gabon en Kameroen, en is verbonden aan de Bwiticultuur. Men gebruikt de plant hier bij traditionele holistische en culturele praktijken en volgens sommigen is het een rituele plant met spiritueel genezende eigenschappen.

Het gebruik van iboga is echter tot de pygmeeën van Centraal-Afrika te herleiden. Eind 19e eeuw vluchtte het Bantoevolk voor Franse christelijke missionarissen die de inheemse gebruiken wilden uitwissen. Pygmeeën-volken deelden het geheim van iboga met de Bantoes, en uit de gebruiken van de pygmeeën, de Bantoe-cultuur en het christelijk geloof ontstond uiteindelijk de Bwiticultuur. Voor de Bwiti is iboga een essentieel onderdeel van het christelijk leven; hierdoor voelen ze zich meer verbonden met God en Jezus.

Het verschil tussen iboga en ibogaïne

Iboga is een struik, maar als mensen het hebben over de drug iboga, dan bedoelen ze de schors van de wortel. Die bevat namelijk de grootste concentratie ibogaïne, naast nog elf andere alkaloïden, zoals tabernanthine, die volgens sommigen ook bijdragen aan het effect van iboga.

Ibogaïne geldt echter als de belangrijkste alkaloïde in de ibogaplant; je zou kunnen zeggen dat dit het actieve ingrediënt van de plant is. Als je ibogaïne gebruikt, ervaar je een langdurige, psychedelische trip. Volgens sommigen is ibogaïne zelfs de alkaloïde die verantwoordelijk is voor de mogelijk holistische eigenschappen van iboga.

Het verschil tussen een trip op ibogaïne en een trip op iboga is echter groot. De volgende vergelijking is niet waterdicht, maar je kunt het wel enigszins vergelijken met het verschil tussen het roken van geëxtraheerde DMT en het consumeren van een ayahuasca-brouwsel. In ieder geval staan zowel ayahuasca als iboga erom bekend dat ze braken opwekken en ‘zuiverend’ werken; en dat geldt niet voor ibogaïne en DMT.

Waar lijkt ibogaïne op?

Het lichaam zet ibogaïne om in noribogaïne; een stofje dat op diverse receptoren inwerkt, maar voornamelijk op de sigma-2-receptor. Het heeft ook een lichte affiniteit met opiaatreceptoren en serotonine-receptoren.

De high van ibogaïne is complex en zeer divers - dit hangt van de dosis af. Bij een lagere dosering word je extra gevoelig voor licht en geluid. Bij een hogere dosis lijkt het echter of je wakend aan het slapen bent.

We weten ook dat ibogaïne zeer gevaarlijk en zelfs dodelijk kan zijn als je het met bepaalde stofjes combineert. Dat geldt voor medicijnen, maar ook voor voedsel. Het is daarom belangrijk dat je 24 uur voorafgaand aan het gebruik van de drug weinig tot geen voeding consumeert.

Een ibogaïne-trip bestaat uit drie afzonderlijke fases:

Fase 1

Deze fase begint ongeveer 1–3 uur na consumptie van iboga of ibogaïne en beslaat het grootste deel van de trip. Dit stadium omvat zo'n 4-8 uur. In deze fase beland je vaak in een panoramische wakende droom; daarin zie je diverse landschappen voor je en word je meegezogen in je eigen geheugen. Iboga geeft een krachtiger trip-effect dan geïsoleerde ibogaïne.

In deze fase merk je ook ataxie op. Je hebt daarbij weinig controle over je spieren, wat het belangrijk maakt dat je op een comfortabele plek bent waar je ongestoord kunt trippen. Het kan ook lastig zijn om naar het toilet te gaan, dus wees daarop voorbereid!

Fase 2

Deze fase volgt direct op de eerste en duurt tussen de acht en twintig uur. In dit stadium reflecteren gebruikers vaak op hun ervaringen van het eerste deel van de trip, meestal met een neutrale en evaluerende instelling. Tijdens deze fase vervagen hallucinogene ervaringen. De meeste gebruikers brengen dit stadium ook het liefst in duisternis en stilte door, omdat externe prikkels als storend kunnen worden ervaren.

Fase 3

Nu begint het weer enigszins normaal te worden. Al kun je 72 uur na het gebruik van ibogaïne nog steeds evaluerende gevoelens en gedachten ervaren. Na het innemen van iboga is dit soms zelfs nog wekenlang zo!

Hoe gebruik je ibogaïne?

Van oorsprong eet men de rauwe schors van de ibogawortel, soms over meerdere dagen verspreid. Het is daarbij gebruikelijk om een kleine dosering te nemen. Bij specifieke gebeurtenissen, zoals een jubileum-ceremonie of bij het omgaan met een trauma, wordt echter meer gebruikt. Men consumeert het daarbij vaak als gemeenschap.

Ibogaïne onderzocht

Zoals je kunt zien aan de oorspronkelijke ontdekking ervan in Afrika, heeft ibogaïne een rijke geschiedenis, waarbij het bij veel inheemse religieuze ceremonies een rol heeft gespeeld. Met zijn hoge gehalte alkaloïden is het niet verwonderlijk dat het in dergelijke omstandigheden is gebruikt, omdat het hiermee hallucinogene en psychedelische reacties teweeg kan brengen. Hoewel de wortels van ibogaïne in deze traditionele gebruiken liggen, is dit hallucinogeen niet iets wat men vandaag de dag nog vaak ziet. Dat wil echter niet zeggen dat we geen dingen kunnen leren van ibogaïne; er zijn zelfs proeven gedaan, waarbij het bij verslavingen is getest. Dit onderzoek staat echter nog in de kinderschoenen, en er zijn meer studies nodig om de rol van ibogaïne in het moderne leven echt te kunnen begrijpen.

Luke Sholl

Luke Sholl schrijft al meer dan tien jaar over cannabis, het gezondheidspotentieel van cannabinoïden en de positieve invloed van de natuur. Hij werkt voor diverse op cannabinoïden gerichte websites en publiceert gevarieerde digitale content, ondersteund door gedegen technische kennis en grondig onderzoek.

Lees bio