Wat is een drug-comedown en hoe herstel je ervan?

Comedowns zijn de vloek van menig drugsgebruiker. Plotseling, genadeloos en langdurig kunnen ze de kortstondige high doen voelen als een wrede grap. Maar als je ze goed begrijpt en op de juiste manier aanpakt, hoeven comedowns helemaal niet zo erg te zijn.

In dit artikel leggen we uit wat comedowns precies zijn en hoe je ermee omgaat.

Wat is een comedown? Een korte introductie

Een comedown is het gevolg van het gebruik van bepaalde drugs, meestal stimulerende middelen. Zodra de drug is uitgewerkt en de activiteit van neurotransmitters afneemt, of specifieker: wanneer de receptoren minder gevoelig worden, slaat het energieke, euforische gevoel om in iets veel minder prettigs. Voor sommigen uit zich dat in een wat chagrijnige bui en vermoeidheid. Voor anderen kan het aanvoelen als pure ellende.

Een vorm van comedown hoort er meestal bij als je stimulerende middelen gebruikt. Toch kun je de impact ervan beperken met voldoende zelfinzicht, voorbereiding en begrip van hoe drugs en je lichaam op elkaar reageren.

Hoe voelt een comedown aan?

Kort gezegd voelt een comedown als het omgekeerde van een high. Euforie en extreme uitbundigheid maken plaats voor somberheid en teruggetrokkenheid; hoop verandert in angst; zorgeloosheid slaat om in nervositeit, enzovoort. Een comedown voelt dus zeker niet goed.

Voor mensen die mentaal en fysiek gezond zijn en niet vaak drugs gebruiken, duurt een comedown meestal maar een dag of twee en is het slechts een kleine domper. Maar voor wie vaker gebruikt of zich mentaal minder goed voelt, kan een comedown enorm destabiliserend zijn. Het kan leiden tot depressie, angst of paranoia, en in extreme gevallen kan het weken duren voordat je je weer normaal voelt.

De meeste mensen bevinden zich ergens in het midden. Voor hen zorgt een comedown voor vermoeidheid en een slecht humeur dat 3 tot 7 dagen kan aanhouden. Maar goed voor jezelf zorgen vóór en na gebruik kan echt een groot verschil maken.

Mogelijke symptomen van een comedown zijn onder andere:

• gevoelens van angst, somberheid of prikkelbaarheid
• vermoeidheid of uitputting
• moeite met concentreren
• gevoelens van hopeloosheid
• slaapproblemen
• geen eetlust
• spiertrillingen
• beven
• rusteloze benen
• misselijkheid
• hoofdpijn
• aften of zweertjes in de mond

Welke drugs veroorzaken een comedown?

MDMA, cocaïne, mefedron, amfetamine, methamfetamine - in principe alle stimulerende middelen. Andere middelen, zoals opiaten en opioïden, kunnen ook soortgelijke effecten veroorzaken, maar dat komt meestal door onthoudingsverschijnselen in plaats van een 'normale' comedown.

Zelfs cafeïne en suiker zouden lichte comedowns kunnen veroorzaken. Hoewel ze niet zo heftig zijn als een crash na MDMA, kunnen ze toch zorgen voor een duidelijke dip in energie, concentratievermogen en stemming.

Psychedelica en cannabis veroorzaken géén comedown; de effecten hiervan nemen gewoon geleidelijk af totdat je weer nuchter bent. Dat betekent niet dat ze geen na-effecten hebben. Als je weleens wiet hebt gerookt, weet je waarschijnlijk hoe een 'wietkater' aanvoelt. Maar dat is niet hetzelfde als een comedown.

Wat gebeurt er eigenlijk tijdens een comedown?

Er zijn meerdere factoren die bijdragen aan een comedown. De belangrijkste speelt zich af in je brein. Psychoactieve stoffen werken door de afgifte van bepaalde neurotransmitters te beïnvloeden. Neem bijvoorbeeld MDMA. Deze stof zorgt, via verschillende mechanismen, voor een flinke piek in serotonine. Die serotonine zorgt ervoor dat je je extreem gelukkig, sociaal, hoopvol en energiek voelt.

Naarmate de tijd verstrijkt, reageren de receptoren op die overmaat aan serotonine door de gevoeligheid omlaag te schroeven. Dat is een poging van het brein om de balans te herstellen. Kortom, er zijn dan minder ‘ontvangstpunten’ voor serotonine. Als iemand daarna stopt met MDMA, daalt ook de hoeveelheid serotonine in het brein. Je serotonineniveau keert terug naar normaal, maar met veel minder actieve receptoren.

Daarom voelt een comedown als het tegenovergestelde van de high.

Maar er spelen ook andere factoren mee:

• vermoeidheid door het gebruik van stimulerende middelen en gebrek aan slaap
• uitdroging
• honger

Is een comedown hetzelfde als afkickverschijnselen?

Een comedown is niet hetzelfde als een ontwenningsverschijnsel, maar er is wel een link. Ontwenningsverschijnselen hangen vooral samen met dopamine, terwijl een comedown vooral te maken heeft met de receptoren waarop een specifieke drug werkt.

Laten we cocaïne als voorbeeld nemen. Deze drug kan al na één keer gebruik een heftige, maar korte comedown veroorzaken. Veel mensen kennen dit wel. Je voelt je rot, maar hebt meestal geen sterke drang om meteen weer cocaïne te gebruiken om je beter te voelen.

Bij mensen die regelmatig cocaïne gebruiken en een verslaving ontwikkelen, ligt dat anders. Als zij plots stoppen, krijgen ze te maken met echte ontwenningsverschijnselen. Dit gebeurt wanneer het brein een drug nodig heeft om de normale balans in neurotransmitters en receptoren te behouden, en niet meer zonder kan functioneren.

Ontwenning ontstaat door langdurig gebruik en is een teken van afhankelijkheid. Een comedown daarentegen is gewoon het nasleep-effect van bepaalde drugs.

Hoe herstel je van een comedown?

Een comedown hoeft niet verschrikkelijk te zijn! Er zijn veel dingen die je kunt doen om de effecten ervan te beperken en je herstel te versnellen. Maar voordat we daarop ingaan, eerst nog iets belangrijks:

Weet wanneer je beter geen drugs gebruikt

Als je mentale gezondheid niet op orde is, je fysiek niet in topvorm bent of je leven op dat moment erg stressvol is, kan een comedown extra heftig binnenkomen. Het haalt je motivatie onderuit en maakt het moeilijk om jezelf bij elkaar te houden. In zulke periodes kun je middelen die een comedown veroorzaken beter gewoon vermijden.

Comedowns zijn beter te handelen als je ruimte en tijd hebt om te herstellen. Maar als je de volgende dag (of maandagochtend) weer vol aan de bak moet, ga je het voelen.

Laten we nu kijken naar wat je wél kunt doen om een comedown draaglijker te maken:

Zorg dat je genoeg slaapt

Slaap is hét moment waarop lichaam en geest zichzelf herstellen. Als je jezelf slaap ontzegt, ontneem je je lijf dus ook de kans om goed te herstellen. Dit geldt zowel vóór als na gebruik, maar vooral ná het gebruik.

Een paar nachten goed en diep slapen kan ervoor zorgen dat je comedown vrijwel ongemerkt verdwijnt.

Vermijd stress

Stress kan van een milde comedown een regelrechte ramp maken. Zoals eerder gezegd: als je te maken hebt met veel stress of verantwoordelijkheden, kun je beter geen drugs nemen die een comedown veroorzaken.

Tijdens je herstel is het slim om triggers te vermijden, zoals je telefoon checken, zeker werkchats en e-mails. Laat van tevoren aan mensen weten dat je even niet bereikbaar bent. Zorg dat je boodschappen al in huis hebt, dat je huis opgeruimd is en maak het jezelf zo comfortabel mogelijk.

Cortisol (een stresshormoon) en comedowns gaan slecht samen. Houd het dus zo ontspannen mogelijk.

Eet goed

Tijdens een comedown krijg je waarschijnlijk zin in junkfood, gewoon uit gemak. Maar als je het kunt vermijden, doe dat dan ook. Kies in plaats daarvan voor voedzaam, vers eten. Je brein is op zoek naar een nieuwe 'hit', en junkfood kan dat verlangen tijdelijk stillen, maar gezonde maaltijden helpen je echt herstellen.

Stimulerende middelen eisen veel van je lichaam, en goede voeding helpt je lijf om weer in balans te komen.

Vermijd andere middelen

Andere drugs gebruiken tijdens een comedown maakt het alleen maar erger. Het verstoort je brein nog meer en put je lichaam verder uit. Dit geldt vooral voor alcohol en andere stimulanten, maar ook voor wiet.

Sommige mensen blowen juist om de comedown te verzachten. En hoewel dat misschien even lijkt te helpen, is het vaak beter om je lichaam de kans te geven om op eigen kracht te herstellen.

Let op: cafeïne lijkt misschien ideaal als oppepper tijdens een comedown, maar het kan je systeem juist nog verder ontregelen.

Kom in beweging

Blijf niet dagenlang op de bank hangen! Natuurlijk is uitrusten op dag één prima, maar daarna is het goed om weer in beweging te komen. Geen berg beklimmen, maar een rustige wandeling of een yogasessie kan wonderen doen. Door je bloed weer te laten stromen, herstel je sneller én voel je je direct beter.

Wees lief voor jezelf

Wees gewoon aardig voor jezelf, wat dat dan voor jou ook betekent. Zelfcompassie is altijd belangrijk, maar zeker tijdens een comedown. Plan enkele dagen waarin je niets hoeft behalve ontspannen en genieten.

Gebruik drugs met mate

Het is algemeen bekend dat comedowns erger worden als je vaker gebruikt. Neem je bijvoorbeeld maar één keer per jaar MDMA, dan is de comedown meestal mild. Maar neem je het maandelijks, dan worden de dips steeds zwaarder en gaan ze ook je dagelijks leven beïnvloeden.

Een van de beste manieren om comedowns te voorkomen? Gewoon niet te vaak gebruiken. Of anders gezegd: als je vaak gebruikt, zijn comedowns haast onvermijdelijk.

Het klinkt misschien saai, maar matiging is écht de sleutel!

Comedowns: een noodzakelijk kwaad?

Als je stimulerende middelen neemt, weet je dat je daarna een dip kunt verwachten. Denk je dat je daar helemaal aan kunt ontsnappen, dan houd je jezelf voor de gek. Maar je kunt de impact wél beperken.

Een comedown hoeft niet lang te duren en hoeft ook niet ellendig te zijn. Het is belangrijk dat je weet wanneer je wel of niet moet gebruiken, de frequentie van gebruik beperkt en goed voor jezelf zorgt voor én na het gebruik. Zo kun je het negatieve effect beperken en je gewoon focussen op het leuke deel: high worden!

Max Sargent

Max schrijft al meer dan tien jaar en is de afgelopen jaren in de cannabis- en psychedelische journalistiek beland. Hij heeft allerlei artikelen geschreven voor bedrijven als Zamnesia, Royal Queen Seeds, Cannaconnection, Gorilla Seeds, MushMagic en nog veel meer. Hij heeft dus een brede ervaring in deze branche.

Lees bio