De Beste Soorten Groente En Fruit Voor Koude Klimaten

Twijfel je of je tijdens de koude wintermaanden wel door moet gaan met het kweken van je eigen voedsel? Laat je niet tegenhouden door een beetje vorst! Er zijn genoeg soorten groente en fruit die prima groeien in koude omstandigheden. Hieronder leer je waar je rekening mee moet houden als je in een koud klimaat kweekt. Daarnaast ontdek je welke planten het beste in koude omstandigheden presteren.

In koude klimaten je eigen voedsel verbouwen

Misschien ben je wel eens jaloers op mensen die in een warm land wonen. Instagram, Pinterest en andere sociale media staan vol met foto’s van mensen die met exotische planten en bomen pronken, van cactussen tot mango-, papaja- en bananenbomen. Maar laat je hier niet door ontmoedigen. Hoewel je in landen met een korter groeiseizoen inderdaad minder soorten groente en fruit kunt verbouwen, zijn er nog steeds meer dan genoeg opties!

In zekere zin heeft het leven in een koeler klimaat ook voordelen. Zo krijg je vaak meer feeling met elk seizoen en weet je precies wat je wanneer moet planten, en kun je tijdens de herfst- en wintermaanden rustig van je oogst genieten.

Onze voorouders leefden millennialang in erbarmelijke omstandigheden, zeker rond de noordelijke en zuidelijke breedtegraden. Toch wisten ze met hun landbouwvaardigheden en kennis van de natuur te overleven. Gewassen als aardappelen, bessen, look en appels hielden hen energiek en gevoed: niet alle soorten groente en fruit zijn zo zacht als die dicht bij de evenaar groeien. Bovenstaande winterharde planten hebben bepaalde eigenschappen die ze zo geschikt maken voor deze gebieden, waaronder:

• tolerantie voor kou
• vorstbestendigheid
• snel groeiproces

Laten we dus eens een reis naar onze roots maken. Blijf lezen en ontdek wanneer je bepaalde zaden moet zaaien, welke problemen een kouder klimaat met zich meebrengt en van welke planten je een flinke oogst kunt verwachten!

Wanneer moet je je zaden zaaien?

Om zoveel mogelijk uit je kweek te halen, moet je de hele lente en zomer zaaien. Zo heb je altijd goed ontwikkelde zaailingen als back-up bij de hand.

Dit zijn de beste momenten waarop je in een koeler klimaat zaden kunt zaaien:

• Vroeg in het voorjaar: je kunt al in februari beginnen met zaaien. Hoewel de meerderheid van de planten nog niet tegen de buitenomstandigheden kan, kun je ze prima op een vensterbank of in een kas of polytunnel zetten. Denk bijvoorbeeld aan de winterharde planten tuinboon, sla, erwt en kool.
• In het late voorjaar/de zomer: in april/mei kun je beginnen met het zaaien van planten die wat meer van warmte houden. Bonen, maïs, pompoen, komkommer en tomaten hebben warmte nodig om goed tot hun recht te komen. In zeer korte groeiseizoenen doen dwergvariëteiten van dit soort planten het prima.
• Structureel gedurende het seizoen: door elke twee weken gewassen als erwten, radijs, sla, wortelen en rode biet te zaaien, verzeker je een consistente oogst. Te veel zaden tegelijk zaaien, leidt tot overkill, waardoor je veel moet bewaren, weggeven, of in het ergste geval, weggooien.
• Overwinteren: overwinteren houdt in dat je in de zomer zaait om in het voorjaar erna te kunnen oogsten. De planten zullen in de winter niet echt tevoorschijn komen, maar in de lente zullen ze explosief groeien en voor een vroege oogst zorgen. Ze moeten wel goed gesetteld zijn voordat de winter aanbreekt. Spinazie, boerenkool en mosterd doen het allemaal goed als je ze half september in een kas zaait.

Potentiële teeltproblemen in een koud klimaat

Elk klimaat brengt zijn eigen problemen met zich mee. Waar in warme en tropische gebieden vaak problemen als droogte en ziektes opspelen, hebben koelere gebieden zo ook hun uitdagingen. Ontdek hieronder de meestvoorkomende hindernissen bij het kweken in een koud klimaat:

• Wisselende vorstdata: sommige eetbare planten kunnen prima tegen strenge vorst, maar de meeste niet. Door de juiste soorten te selecteren, kun je schade door late nachtvorst helpen beperken. Een ongewoon koude lente met temperaturen onder het vriespunt kan tot serieuze problemen leiden. Combineer winterharde plantsoorten met de juiste maatregelen tegen vorst, zoals rijafdekkingen, om schade te voorkomen.
• Ongedierte: veel ongedierte en andere bedreigingen steken in koudere klimaten de kop op tijdens het late voorjaar en de zomer. Denk aan rupsen, maar ook aan vogels, mollen en herten. Er bestaan allerlei manieren om deze bedreigingen het hoofd te bieden, waaronder het gebruik van netten, roofinsecten en combinatieplanten.
• Ziekten: kou kan planten vatbaarder maken voor ziekten, zeker tijdens bewolkte en regenachtige seizoenen. Een hoge luchtvochtigheid en aanhoudende regen resulteren bijna altijd in meeldauw op komkommerachtige plantsoorten en schade bij tomaten en aardappelen.
• Wortelrot: hevige regenval en gebrek aan zon kunnen ervoor zorgen dat de grond extreem vochtig blijft. Hoewel sommige planten hier geen probleem mee hebben, kunnen andere dit niet verdragen en gaan ze ten onder aan wortelziekten.

De beste soorten groente en fruit voor koude klimaten

We hebben enkele problemen op een rijtje gezet die een koud klimaat met zich mee kan brengen. Ondanks dit kun je met bepaalde gewassen nog steeds een prima oogst realiseren. Lees verder en ontdek de beste soorten groente en fruit om in een koud klimaat te kweken!

Uien

Uien zijn een belangrijk basisgewas voor veel telers die in koude klimaten leven. Ze zijn gemakkelijk te kweken, nemen weinig ruimte in beslag en kunnen na de oogst maandenlang worden bewaard. Voordat je gaat zaaien, moet je flink wat organisch materiaal aan de grond toevoegen. Dit houdt de uien bemest en zorgt dat hun kleine wortels het groeimedium goed kunnen doordringen.

Er zijn twee manieren om uien te kweken: uit zaden of uit bollen. Uienbollen groeien sneller en zijn minder vatbaar voor ziekten. Wel is het risico groter dat ze onder stressvolle omstandigheden bezwijken. Uienbollen moet je doorgaans in maart en april zaaien. Winterharde soorten kun je echter zonder problemen van oktober t/m maart planten. Maak hiervoor gaatjes van 2cm diep. Houd daarbij 5 tot 10cm tussen elke bol aan en 30cm tussen iedere rij.

Kweek je liever zaden op? Zaai ze dan tegen het eind van de winter in zaaitrays in een verwarmde kweekbak en zet de bak op een vensterbank. Plant de uienplantjes in het voorjaar buiten.

Zilverui Zaden (Allium Cepa)

(1)

Bekijken

Knoflook

Knoflook is een plant die extreem goed tegen kou kan. Het blijft daarbij lang goed en geeft een unieke smaak aan talloze gerechten. Er zijn twee soorten knoflook die je prima in een koud klimaat kunt kweken:

• Hardneck: dit type knoflook produceert minder teentjes, maar deze zijn wel groter en hebben een sterkere smaak. Het heeft echter ook een kortere bewaartijd: het is tot ongeveer halverwege de winter te bewaren.
• Softneck: dit type knoflook produceert meerdere kleine teentjes. Het is iets minder smaakvol en kan tot midden in de lente worden bewaard.

Wanneer je knoflook kweekt, moet je veel organisch materiaal gebruiken, zoals goed verteerde mest. Maak gaatjes van ongeveer 3cm diep en plant de bollen in rijen die zo'n 30cm uit elkaar liggen. Plant de bollen daarbij 15cm van elkaar.

Appels

Bij het telen van appels heb je keuze te over! Er bestaan talloze soorten, waaronder dwerg-, zuilvormige-, kook- en cider-soorten. Ondanks dit zijn er enkele regels die over de hele linie gelden. Ten eerste kun je appelbomen het beste tijdens de koudere maanden planten, van november t/m maart. Geef ze tijdens het eerste groeiseizoen ook flink wat water: dit helpt hun wortelstelsel te ontwikkelen.

Het duurt enige tijd voordat appelbomen productief beginnen te worden, maar wanneer ze eenmaal op gang komen, zullen ze je jaren met enorme oogsten belonen. Over het algemeen zijn appels een uitstekende keuze als fruitboom in koude klimaten. Zelfs in het noordelijkste puntje van Noorwegen kun je prima een appelboom kweken!

Broccoli

Broccoli behoort tot de meest vorstbestendige groenten die er zijn, en is bestand tegen temperaturen tot wel -3°C. Het is een kruisbloemige groente, en zit boordevol gezonde zwavelverbindingen. Er zijn veel verschillende soorten broccoli, en elke variant heeft een iets andere kweekcyclus. Als je traditionele broccolisoorten in april zaait, kun je ze gedurende de nazomer tot in het vroege voorjaar oogsten. Snellere, nieuwere soorten moet je in de zomer zaaien, en kunnen in de herfst geoogst worden.

Broccoli groeit hartstikke goed in koude klimaten en houdt eigenlijk helemaal niet van warmer weer (de planten krijgen dan zaden). Broccoliplanten geven de voorkeur aan vruchtbare en stevige grond met een goede drainage en een pH-waarde van tussen de 6 en 7. We raden aan om wekelijks te zaaien: zo zorg je voor een gestage aanvoer van verse stronken. Zaai de zaden direct in 2cm diepe gaatjes en houd daartussen een afstand van 7,5cm aan. Gebruik daarbij netten om rupsen af te weren. Deze kunnen namelijk ernstige schade toebrengen aan planten die tot het Brassica-geslacht behoren.

Broccoli Marathon F1 Zaden (Brassica Oleracea)

Bekijken

Peren

Net als bij appels bestaan er talloze soorten peren om uit te kiezen. Ze variëren in grootte, structuur, productiviteit en smaak. Perenbomen zijn dol op koudere klimaten en brengen vruchten voort die een geweldige toevoeging zijn aan recepten, of heerlijk zijn om vers te eten. Er zijn twee verschillende soorten perenbomen die je thuis kunt kweken:

• Bomen met blote wortel: zoals de naam al doet vermoeden, koop je deze bomen met volledig blootliggende wortels. Ze zijn buiten het seizoen verkrijgbaar en je moet ze direct na aankoop planten.
• Containerbomen: deze bomen hebben hun wortels al in grond verankerd. Je kunt ze op elk moment van het jaar in je tuin zetten, maar ze groeien het beste als je ze in het vroege voorjaar naar hun nieuwe plekje verhuist.

Zorg ervoor dat je je perenboom het eerste seizoen regelmatig water geeft. Op die manier bevorder je de wortelontwikkeling. Geef daarbij in het voorjaar een meststof met een hoog kaliumgehalte. Breng gedurende deze tijd ook een royale laag mulch dicht bij de stam aan.

Boerenkool

Naast broccoli behoort boerenkool ook tot het geslacht Brassica. Deze groenteplant kan tegen strenge vorst. Sterker nog, het ziet er onder een laagje bevroren dauw prachtig uit. De planten verhogen tijdens koude periodes ook de suikerproductie, wat ze zoeter en lekkerder maakt. Er zijn verschillende rassen, waaronder fijn gekrulde- en dwergboerenkool. Ook kun je boerenkool op verschillende manieren oogsten: je kunt de plant in zijn geheel oogsten, of er steeds een paar bladeren van afhalen.

Probeer je boerenkool-zaden van maart t/m juni te zaaien. Plant ze in zaaitrays en laat ze eerst binnen staan. Verhuis ze naar buiten zodra elke zaailing een robuuste set echte bladeren ontwikkeld heeft. Houd een afstand van 7,5cm tussen elke plant aan.

Spinazie

Spinazie haat warmte. Als je deze zaden in het late voorjaar zaait, komt er niks van je spinaziekweek terecht. Deze bladgroente geeft de voorkeur aan de koelere dagen van de herfst en het vroege voorjaar. Is er niet vaak sprake van hittegolven, dan kun je van maart t/m mei wel zaaien, maar in gebieden met een kort groeiseizoen is het vaak beter om dit in september te doen en je spinazie te laten overwinteren.

In september kun je spinaziezaden direct in polytunnels of buiten (in de herfst en winter bij voorkeur in een lage polytunnel) zaaien. Plant de zaden in gaatjes van 2,5cm diep en houd er 20cm tussen.

Nieuw-Zeelandse Spinazie (Tetragonia Tetragonoides) Zaden

Bekijken

Wortelen

Wortelen zijn nog zo’n favoriet onder telers in koudere regio’s. Deze zoete en knapperige groente is perfect voor tal van gerechten, van stoofpotjes tot salades. Er zijn tegenwoordig veel verschillende soorten verkrijgbaar, van typisch oranje tot exotischere paarse en gele soorten.

Bij het telen van wortelen moet je goed op de bodemstructuur letten. Gebruik losse en zanderige grond om te voorkomen dat de groei belemmerd wordt en de wortels gaan vertakken. Ook maakt dit een goede ontwikkeling van de penwortel mogelijk.

Wortelzaden kun je het beste direct in de grond zaaien, omdat het verplanten van zaailingen de wortels kan beschadigen. Zaai de zaden van februari t/m juli en je oogst van mei t/m oktober. Maak met een stokje of tuinschep gaatjes van 1cm diep en bedek de zaadjes met een dun laagje aarde. Houd een ruimte van 5cm tussen elke plant aan.

Wortelzaden Interceptor F1 (Daucus Carota)

Bekijken

Pruimen

Ook pruimen vinden een kouder klimaat heerlijk. Rauw zijn ze al verrukkelijk, maar je kunt er ook jam, cake, crumble en zelfs cider van maken. Je kunt kiezen uit een verscheidenheid aan pruimenbomen, van laag- tot half- en hoogstam. Het beste kun je gaan voor bomen met blote wortels, die je van november t/m maart moet planten. Voor het beste resultaat kun je wat mycorrhiza-schimmels in de grond enten voordat je ze plant.

Frambozen

Frambozen zijn uitzonderlijk winterhard. In principe kun je ze aan hun lot overlaten. Of eigenlijk: je moet best wat werk verzetten om te voorkomen dat ze zich te veel verspreiden! Kweek frambozen in potten en verhoogde moestuinbedden om te voorkomen dat ze je hele tuin overwoekeren. Breng daarbij in de lente mulch aan, bestaande uit goed verteerde mest en compost. Snoei de planten ook aan het einde van het seizoen: op die manier zorg je dat er het seizoen erna weer genoeg nieuwe aanwas is.

No worries! — Zamnesia heeft alles wat je nodig hebt

Lijkt het je wel wat om je eigen groente en fruit te verbouwen? Dan heb je nu alle kennis in huis die je nodig hebt om van start te gaan. Kies je favoriete groenten en fruit, zet je groene vingers aan het werk en waag de sprong! Surf naar de Zamnesia Plantshop en scoor alle zaden die je nodig hebt om je eigen voedsel te kweken. Veel kweekplezier!

Zamnesia

Zamnesia is expert in alles omtrent wiet en psychedelica. Door specialistische kennis te combineren met diepgaand onderzoek, creëert Zamnesia continu hoogwaardige content. Zamnesia is daarmee dé deskundige op het gebied van geestverruimende middelen.

Lees bio