Wat Is Een Ayurvedisch Dieet?

Ayurveda is een holistisch geneeskundig systeem dat zijn oorsprong vindt op het Indiase subcontinent. Nog steeds volgen veel mensen in India en Nepal de leer van de ayurveda, terwijl de populariteit ervan ook in westerse landen toeneemt. Ayurveda richt zich op het creëren van balans tussen lichaam en geest. Het ayurvedische dieet is gebaseerd op dit systeem en bestaat al duizenden jaren. Het doel van het dieet is het bevorderen van evenwicht in je lichaam en daarmee je gehele systeem.

Een ayurvedisch dieet omvat gepersonaliseerde aanbevelingen over welke voeding je moet eten en welke je beter kunt vermijden op basis van bepaalde aspecten van je fysieke en mentale gesteldheid. Lees hieronder wat dit betekent.

Wat zijn dosha's in de Ayurveda?

Volgens de ayurveda bestaat het universum uit vijf elementen: aakash (ruimte), jala (water), prithvi (aarde), teja (vuur) en vayu (lucht). Dosha's worden gedefinieerd als de drie typen energie die in het lichaam circuleren. Naar verluidt, zijn deze typen opgebouwd uit de vijf elementen.

Deze dosha's, bekend als vata, kapha en pitta, bepalen je fysieke, mentale en emotionele gezondheid. Dat ieder mens een unieke verdeling van de drie dosha's heeft, is precies de reden dat een ayurvedisch dieet per persoon verschillend is. Waar de één bijvoorbeeld overwegend vata kan zijn, is de ander juist meer kapha. Om erachter te komen welke dosha bij jou overheerst, kun je een specifieke vragenlijst invullen of het aan een ayurvedisch behandelaar vragen.

Ontdekken hoe de verdeling van de drie dosha's bij jou zit, is essentieel zijn om een optimale fysieke, mentale en emotionele gezondheid te bereiken. Het stelt je namelijk in staat om je dieet hierop aan te passen.

Hoe ziet elke dosha eruit?

Dit klinkt allemaal nogal verwarrend. Laten we daarom eens kijken naar wat deze termen betekenen.

Vata

Het type vata bestaat voornamelijk uit de elementen lucht en ruimte, oftewel vayu en aakash. Deze dosha houdt verband met koude, lichte, vloeiende, ruimtelijke, droge en ruwe kwaliteiten. Volgens de ayurveda staat de herfst in het teken van de vata dosha.

Mensen met vata als hun dominerende element worden over het algemeen beschreven als creatief, energiek en levendig, met vrij slanke, lichte lichamen. Het is typisch voor vata-types om buiten de geijkte kaders te denken en ze zijn gevoelig voor afleiding. Externe omstandigheden, zoals het weer, andere mensen en voedsel hebben een sterke invloed op hun stemming.

Als een vata-type uit balans is, zijn problemen met de spijsvertering, vermoeidheid of angst vrij gangbaar.

Heb je dit type? Om in balans te blijven, heb je een regelmatige dagelijkse routine nodig met rustgevende activiteiten, zoals meditatie, om stress te beheersen. Op fysiek niveau moet je jezelf warm houden door warm voedsel te eten en drinken, en jezelf te beschermen tegen koud weer.

Pitta

De pitta dosha is gebaseerd op de elementen vuur en water, oftewel teja en jala. Deze dosha vertegenwoordigt de zomer en wordt beschreven als olieachtig, vloeibaar, beweeglijk, licht, prikkelend en uiteraard heet.

Als je pitta als dominante element hebt, ben je over het algemeen intelligent, besluitvaardig en hardwerkend met sterke leiderschapskwaliteiten. Je bent competitief en heel gemotiveerd om je doelen te bereiken. Meestal ben je ook een gespierd, atletisch type.

Hoewel je je kwaliteiten op een constructieve manier kunt uiten, kun je soms ook koppig en agressief zijn, wat tot conflicten leidt.

Volgens de leer van de ayurveda moeten pitta-dominante mensen zorgen voor een gezonde balans tussen werk en privéleven. Op lichamelijk niveau is het verstandig om extreme hitte van de hete zon of pittig eten te vermijden.

Kapha

Kapha bestaat uit de elementen aarde en water, oftewel prithvi en jala. Volgens de ayurveda staat de lente in het teken van de kapha dosha. We kunnen dit type beschrijven als langzaam, koud, zacht, zwaar, standvastig en stabiel.

Als deze dosha bij jou dominant is, ben je vast een kalm, geaard en stil type. Je bent loyaal en zorgzaam, met een sterk en stevig lichaam. Je bent de rust zelve, raakt zelden van streek en pakt je leven op een langzame, bedachtzame wijze aan. Vaak ben je een steunpilaar voor anderen.

Bij een kapha-dominantie is de stofwisseling vaak traag en daarom kom je vrij makkelijk aan. Je bent vatbaar voor lusteloosheid, verslaapt je vaak en hebt een grotere kans op astma, hartaandoeningen, diabetes en depressie.

Als je dit type hebt, moet je regelmatig bewegen, je lichaamstemperatuur op peil houden en een vast slaapritme aanhouden.

Welke voeding moet je eten of juist vermijden?

We stipten het al even aan, maar bij een ayurvedisch dieet moet je bepaalde voedingsmiddelen en dranken eten of juist vermijden op basis van je persoonlijke dosha-verdeling. Laten we daarom snel ontdekken hoe je je dieet op jouw type kunt afstemmen.

Vata

Is jouw dosha type vata? Hier zijn de voedingsmiddelen die je kunt eten en de producten die je beter kunt vermijden.

Fruit

• Eten: rijpe banaan, gekookte appel, abrikoos, bessen, kersen, kokosnoot, vijgen, druiven, mango, sinaasappel, perzik, ananas, grapefruit, meloen.

• Beperken: rauwe appel, veenbessen, peer, granaatappel, gedroogd fruit, gedroogde pruim, watermeloen.

Groente

• Eten: avocado, biet, wortel, asperge, sperziebonen, komkommer, kleine hoeveelheden peper, pastinaak, pompoen, spinazie (gekookt), courgette, pompoen, zoete aardappel, waterkers.

• Beperken: paprika, hete peper, witte aardappelen, broccoli, bloemkool, verse maïs, koolrabi, champignon, groene olijven, rauwe spinazie, tomaat, aubergine, selderij.

Granen, peulvruchten en noten

• Eten: amarant, haver (gekookt), quinoa, rijst, rode linzen, tofu, mungbonen, pinda's, cashewnoten, hazelnoten, walnoten, zonnebloempitten.

• Beperken: boekweit, couscous, havervlokken, rogge, kikkererwten, kidneybonen, zwarte bonen, sojabonen, tempeh.

Vlees, zuivel en zuivelalternatieven

• Eten: rundvlees, kip, eieren, vis, eend, zeevruchten, donker kalkoenvlees, koemelk, yoghurt, amandelmelk, cashewmelk, kaas, boter, geitenmelk, hennepmelk, ijs (niet te veel), rijstmelk, zure room, sojamelk.

• Beperken: lamsvlees, konijnenvlees, hertenvlees, varkensvlees, wit kalkoenvlees, bevroren yoghurt.

Kruiden en specerijen

• Eten: gember, venkel, kamille, ashwagandha, anijs, basilicum, zwarte peper, komijn, kruidnagel, kaneel, mosterdzaad, nootmuskaat, rozemarijn, tijm, kurkuma, vanille, zout, pepermunt, koriander, ginseng.

• Beperken: cayennepeper, chilipeper, mierikswortel, neemblad.

Biologisch Kurkumapoeder (Curcuma Longa)

Bekijken

Pitta

Als je type pitta-dominant is, wordt aanbevolen om onder meer onderstaande producten te eten/vermijden.

Fruit

• Eten: appel, abrikoos, kersen, kokosnoot, peer, ananas, pruim, granaatappel, aardbei, meloen, limoen, mango, watermeloen.

• Beperken: zuur, onrijp fruit.

Groente

• Eten: paprika's, broccoli, artisjok, kool, bloemkool, spruitjes, bladgroente, sla, champignons, okra, pompoen, pastinaak, peterselie, pompoen, waterkers, courgette.

• Beperken: mierikswortel, Sareptamosterd, paprika, tomaat, peper, knolraap, biet.

Granen, peulvruchten en noten

• Eten: couscous, haver, quinoa, boekweit, amarant, tarwe, tapioca, lijnzaad, zonnebloempitten, pompoenpitten, alle peulvruchten behalve soja, matige hoeveelheden geweekte en gepelde amandelen.

• Beperken: boekweit, maïs, rogge, bruine rijst, cashewnoten, macadamianoten, pecannoten, sesamzaad, walnoten, pijnboompitten.

Vlees, zuivel en zuivelalternatieven

• Eten: kip, vis (zoetwater), eieren, garnalen, hert, koemelk, boter, zachte kaas, matige hoeveelheden harde kaas, ghee, roomijs.

• Beperken: rundvlees, vis (zoutwater), varkensvlees, eend, lam, zure room, karnemelk, yoghurt.

Kruiden en specerijen

• Eten: koriander, munt, shatavari (Asparagus racemosus), roos, kardemom, komijn, venkel, munt, neemblad, peterselie, kurkuma, vanille, dragon, matige hoeveelheden basilicum, gember, rozemarijn, zwarte peper.

• Beperken: anijs, paprika, salie, zout, majoraan, kruidnagel, nootmuskaat, oregano, mosterdzaad, tijm.

Biologisch Gemberpoeder Kiemarm

Bekijken

Kapha

Ben jij een kapha-type? Houd dan rekening met de volgende producten.

Fruit

• Eten: abrikoos, bessen, veenbessen, gedroogde vijgen, citroen, limoen, perzik, peer, mango, framboos, aardbei, granaatappel.

• Beperken: kokosnoot, banaan, groene druiven, kiwi, sinaasappel, rabarber, watermeloen, papaja, meloen, pruim.

Groente

• Eten: knolraap, peper, broccoli, kool, wortel, aubergine, knoflook, bladgroente, koolrabi, artisjok, asperge, erwten, spinazie, paprika, witte aardappelen, kiemgroente, sperziebonen, bloemkool, selderij, spruitjes, bittermeloen, radijs.

• Beperken: komkommers, rauwe tomaat, courgette, olijven, zoete aardappelen, pompoen.

Granen, peulvruchten en noten

• Eten: maïs, boekweit, quinoa, rogge, spelt, amarant, zwarte bonen, linzen, mungbonen, tempeh, witte bonen, chiazaad, lijnzaad, geweekte en gepelde amandelen, zonnebloempitten.

• Beperken: gekookte haver, tarwe, rijst (wit, bruin).

Vlees, zuivel en zuivelalternatieven

• Eten: kip (wit), vis (zoetwater), garnalen, wild, geitenmelk, geitenkaas, amandelmelk, rijstmelk, yoghurt.

• Beperken: eend, vis (zoutwater), varkensvlees, rundvlees, boter, koemelk, kaas, roomijs, zure room.

Kruiden en specerijen

• Eten: kurkuma, triphala, zwarte peper, ginseng, venkel, gember, pepermunt, kurkuma, rozemarijn, dragon, vanille, cayennepeper, chilipeper, kaneel, komijn, kruidnagel, basilicum, munt, mierikswortel, mosterdzaad.

• Beperken: zout.

Biologisch Triphala Poeder

Bekijken

Wat zijn de voordelen van een ayurvedisch dieet?

Verondersteld wordt dat het ayurvedisch dieet allerlei mogelijke voordelen biedt, waaronder:

• Richt zich op hele, onbewerkte voedingsmiddelen. Over het algemeen zijn deze producten beter voor je gezondheid dan bewerkte voeding.

• Bevordert mindful eten. Dit betekent dat je naar je lichaam luistert en je bewust bent van wat je in je mond stopt. Denk bijvoorbeeld aan eten als je honger hebt, stoppen als je vol zit en van elke hap genieten.

• Ondersteunt je gezondheid door balans in lichaam en geest te bevorderen.

• Het is veelzijdig en je kunt het lang volhouden. Je hoeft geen strenge regels te volgen en je kunt het dieet aan je persoonlijke wensen aanpassen.

• Het kan op de lange termijn gezond gedrag stimuleren.

Wat zijn de mogelijke nadelen van een ayurvedisch dieet?

Aan een ayurvedisch dieet lijken veel voordelen te kleven, maar nadelen zijn er ook. Deze zijn:

• Het is niet gebaseerd op objectieve gegevens en dat kan het lastig maken om te bepalen wat je dosha is.

• Het kan verwarrend zijn door het grote aantal regels/richtlijnen en de complexiteit van de dosha's.

• Als je gevoelig bent voor eetstoornissen, kunnen de regels en beperkingen van welk dieet dan ook je mentale gezondheid negatief beïnvloeden.

Ayurvedisch dieet: ja of nee?

Uiteindelijk moet je zelf bepalen of een ayurvedisch dieet gunstig is voor jouw gezondheid. Gezien de lange geschiedenis en aanhoudende populariteit van ayurveda is het zeker de moeite waard om je er meer in te verdiepen. Dus, wat is jouw dosha?

Zamnesia

Zamnesia is expert in alles omtrent wiet en psychedelica. Door specialistische kennis te combineren met diepgaand onderzoek, creëert Zamnesia continu hoogwaardige content. Zamnesia is daarmee dé deskundige op het gebied van geestverruimende middelen.

Lees bio