Synthetische Vs. Natuurlijke Wiet: Wat Is Het Verschil?

Max Sargent

Cannabis Journalist & Psychedelics Expert

Max Sargent

Bijgewerkt op: 24 juni 2024

Geverifieerd door:

Arno Hazekamp

Geverifieerd door:

Arno Hazekamp

In het legale circuit bestaan er vormen van synthetische CBD en THC die legaal geproduceerd en verkocht worden als medicijnen of gezondheidsproducten. Aan de andere kant hebben we verboden synthetische stoffen. De drug K2, ook bekend als 'Spice', is een voorbeeld van een illegaal geproduceerde cannabinoïde. Deze stof is tot wel 100 keer krachtiger dan THC. Daarmee is het ook erg gevaarlijk; de gevolgen voor je gezondheid kunnen ernstig en zelfs dodelijk zijn (Groth, 2023).

Voor doorsnee wietgebruikers is er een simpele vuistregel: de meeste synthetisch geproduceerde cannabinoïden zijn gevaarlijk. Als je gezondheid belangrijk voor je is, kun je ze het beste vermijden. Met dat in gedachten gaan we hieronder eens kijken naar het onderscheid tussen natuurlijke en synthetische wiet en wat dit voor jou als consument betekent.

Niet alle wiet is hetzelfde

Er zijn verschillende methodes voor het synthetiseren van cannabinoïden. Dit zijn chemische structuren die aan cannabinoïdereceptoren in het menselijk lichaam binden of deze beïnvloeden.

Er zijn meer dan 100 natuurlijk voorkomende fytocannabinoïden geïdentificeerd in de wietplant, waaronder CBD en THC. Naarmate de legalisatie wereldwijd vordert, vinden er steeds meer onderzoeken plaats naar cannabinoïden, zowel in isolatie als in combinatie.

Een andere manier om cannabinoïden te verkrijgen, is ze in een laboratorium te maken. Er bestaan al meer dan 300 synthetische cannabinoïden en dit aantal zal alleen maar toenemen. Sommige mensen denken dat deze, soms legale, stoffen 'veiliger' zijn dan natuurlijke cannabinoïden, maar niets is minder waar. Hier gaan we hieronder uitgebreid op in.

Tot slot is het belangrijk om te weten dat het menselijk lichaam zelf ook cannabinoïden synthetiseert! Je lijf produceert endocannabinoïden, zoals anandamide en 2-arachidonoylglycerol, om een groot aantal fysiologische processen aan te sturen via het endocannabinoïdesysteem (ECS) en de bijbehorende receptoren.

Het ECS vertrouwt op balans

Sommige fytocannabinoïden zijn in staat om de receptoren en enzymen van het ECS sterker te stimuleren of te beïnvloeden dan onze lichaamseigen endocannabinoïden. Maar vanwege de aard van natuurlijke cannabis komt dat nooit tot een punt waarop het overdreven is.

CB1 en CB2 zijn de twee belangrijkste cannabinoïdereceptoren in het lichaam. Ze helpen je lichaam om een dynamisch evenwicht te bewaren, ook bekend onder de wetenschappelijke naam homeostase. Deze receptoren, die overal in de hersenen en het lichaam aanwezig zijn, werken door middel van een sleutel- en slotprincipe. Als de chemische structuur van de cannabinoïde overeenkomt met het 'slot' op de receptor, werkt het als een 'sleutel' om de receptor te laten reageren.

Dit mechanisme weerhoudt het lichaam ervan om overmatige hoeveelheden cannabinoïden te verwerken. Daarnaast is het ook deze eigenschap die dodelijke overdoses voorkomt bij het gebruik van natuurlijke cannabinoïden. Bij synthetische wiet krijgen deze cannabinoïden echter een generieke vorm. Hierdoor kunnen ze het slot 'openbreken' en receptoren stimuleren tot een niveau dat ongunstig of zelfs gevaarlijk is.

Natuurlijke en synthetische wiet: de basis

Natuurlijke en synthetische wiet verschillen behoorlijk van elkaar. Daarom is het goed om de belangrijkste kenmerken van beide te kennen. Hieronder geven we een overzicht van elke categorie, gevolgd door enkele voorbeelden van natuurlijke en synthetische cannabinoïden.

Wat is natuurlijke wiet?

De twee vormen van 'natuurlijke cannabis', of eigenlijk 'natuurlijke cannabinoïden', zijn fytocannabinoïden en endocannabinoïden. Zowel endo- als fytocannabinoïden kunnen cannabinoïdereceptoren en enzymen beïnvloeden en veroorzaken zo diverse effecten bij mensen. Maar in tegenstelling tot synthetische cannabinoïden kunnen natuurlijke cannabinoïden je cannabinoïdereceptoren niet overstimuleren tot het punt waarop het gevaarlijk wordt. Endocannabinoïden kun je niet consumeren; je lichaam produceert ze van nature om hun effecten uit te oefenen.

Voorbeelden van natuurlijke cannabis

Elke cannabinoïde uit de wietplant kun je als een natuurlijke fytocannabinoïde beschouwen. Een aantal voorbeelden zijn:

• THC
• CBD
• CBG
• CBC
• THCA
• CBDA
• THCV

De twee beste voorbeelden van natuurlijke endocannabinoïden in je lichaam zijn anandamide (AEA) en 2-arachidonoylglycerol (2-AG).

Wat is synthetische wiet?

Hoewel ze duidelijk verschillend zijn, stimuleren zowel synthetische als natuurlijke cannabinoïden de receptoren van het ECS, en dan vooral CB1-receptoren. We ervaren tenslotte een stone door onze CB1-receptor te stimuleren. Als synthetische cannabinoïden zich niet aan de CB1-receptor binden, zouden we ze niet kopen als vervanging voor wiet. Daarom kunnen we synthetische cannabinoïden beter omschrijven als 'cannabinoïdereceptor-agonisten'.

Synthetische wiet bevat geen stoffen uit wietplanten; men maakt het met behulp van diverse chemicaliën en processen. Sommige hiervan zijn wetenschappelijk betrouwbaarder dan andere. In het geval van door de overheid goedgekeurde medicijnen is het de bedoeling om de werking van cannabinoïden zo veilig mogelijk na te bootsen en tegelijkertijd de risico's op schadelijke effecten te beperken. Om de veiligheid van deze producten te beoordelen, doorlopen ze strenge klinische testen. Als je synthetische wiet op straat koopt, is de kans op nadelige effecten veel groter, omdat deze niet zijn getest.

Maar zelfs farmaceutische bedrijven hebben ondervonden dat het gevaarlijk kan zijn om cannabinoïden te veranderen om bepaalde effecten te bereiken. Zo werd het medicijn Rimbonant, bedoeld om de eetlust te verminderen, rond 2009 van de markt gehaald toen het tot suïcidale gedachten bleek te leiden.

Synthetische varianten, geproduceerd in een niet-farmaceutische omgeving, zonder ook maar enige controle, kunnen echter nog gevaarlijker, zo niet dodelijk zijn.

Synthetische cannabinoïden vallen over het algemeen in de volgende categorieën (Presley et al., 2013):

• Cyclohexylfenolen
• Nafthoylindolen
• Nafthylmethylindolen
• Nafthylmethylindeen
• Nafthoylpyrrolen
• Fenylacetylindolen
• Adamantoylindolen
• Tetramethylcyclopropylindolen

Andere synthetisch geproduceerde cannabinoïdereceptor-agonisten bestaan uit oleamide, wat vaak gebruikt wordt voor de productie van plastic ('Synthetic cannabinoids and 'Spice' drug profile').

Oleamide, methanandamide en andere synthetische cannabinoïden zijn structureel verwant aan je eigen endocannabinoïde anandamide, het zogeheten 'geluksmolecuul'.

Daarnaast zijn synthetische cannabinoïden bijna altijd 'isolaten'. Dit betekent dat ze uit één stof bestaan die bedoeld is om de cannabinoïdereceptoren in je lichaam maximaal te stimuleren. Soms synthetiseren fabrikanten dergelijke verbindingen uit een deel van een THC-molecuul, om ze in een lab verder aan te passen. De meeste vormen van synthetische wiet komen echter nooit in contact met natuurlijke cannabinoïden.

Je kunt nooit met zekerheid weten welke middelen er voor de productie van illegale synthetische wiet gebruikt zijn. Deze stoffen worden vaak gemengd met of gespoten op natuurlijke planten en kruiden om de chemische samenstelling te verbergen.

Voorbeelden van synthetische wiet

Veel synthetische cannabisproducten zijn opzettelijk ontworpen om wettelijke beperkingen op cannabis te omzeilen. Soms staat zelfs 'niet voor menselijke consumptie' op de verpakking. Zo kwam K2 oorspronkelijk op de markt als een vorm van 'potpourri' of 'wierook'. Maar consumenten wisten natuurlijk precies wat ze na aankoop met dit product moesten doen. De synthetische cannabinoïden in dergelijke producten hebben vaak een sterker en mogelijk overweldigend effect op de cannabinoïdereceptoren in je lichaam.

Sinds het begin van deze eeuw hebben de Europese autoriteiten meer dan 142 synthetische cannabinoïden geïdentificeerd. Ze kunnen zelfs voorkomen in artikelen zoals gummibeertjes en vape-producten die claimen natuurlijke CBD of THC te bevatten.

Hier zijn enkele namen die in verband staan met illegale en vaak gevaarlijke synthetische cannabinoïden:

• Spice
• K2
• Yucatan Fire
• Sence
• Chill X
• Smoke
• Genie
• Algerian Blend

Let op: Deze namen veranderen voortdurend. Je moet niet denken dat je weet welke chemische stoffen je consumeert op basis van hun verzamelnaam.

Natuurlijke versus synthetische wiet

Nu we de algemene principes van natuurlijke en synthetische wiet hebben doorgenomen, is het tijd om wat meer in detail te treden.

Chemische structuur

Synthetische cannabinoïden zijn cannabinoïdereceptor-agonisten. Dit houdt in dat ze zich aan de receptor binden. Ze zijn echter chemisch niet identiek aan cannabinoïden die in de natuur voorkomen. De meeste synthetische cannabinoïden zijn oplosbaar in vet en bestaan uit 22 tot 26 koolstofatomen. Daarnaast heeft het merendeel ook een zogenaamde 'zijketen', met vier tot negen verzadigde koolstofatomen. De optimale bindingsaffiniteit voor CB1 is waarschijnlijk tussen de vijf en acht koolstofatomen, en meer dan dat kunnen de activiteit juist verminderen ('Why does alkyl chain length matter', 2020). Verder is er weinig bekend over de exacte farmacologie (en giftigheid) van synthetische cannabinoïden, aangezien er niet veel formeel onderzoek naar is gedaan.

Natuurlijke cannabinoïden hebben daarentegen meestal 21 koolstofatomen, hoewel dit niet altijd het geval is. De lengte van de zijketen kan ook aanzienlijk variëren. Maar deze variatie in structuur ligt binnen bepaalde grenzen, zodat er geen ernstige bijwerkingen kunnen optreden.

Kortom, synthetische cannabinoïden zijn expres ontworpen om veel meer teweeg te brengen dan de milde werking van de natuurlijke cannabinoïden in de wietplant. Als gevolg daarvan kunnen ze je ECS, en je gezondheid, ernstig schaden.

Toepassingen

Natuurlijke cannabinoïden kennen een lange geschiedenis van gebruik voor holistische of religieuze doeleinden die verder gaan dan 'gewoon' ontspanning. Maar veel mensen gebruiken cannabinoïden als THC ook voor recreatieve doelen.

Synthetische cannabinoïden waren in eerste instantie bedoeld om natuurlijke cannabinoïden na te bootsen voor therapeutische doeleinden, zeker toen wiet nog illegaal was.

De huidige markt voor synthetische stoffen is grotendeels ontstaan door illegale producenten. Zij hoopten hun producten legaal op de markt te kunnen brengen, zelfs op plaatsen waar wiet inmiddels ook legaal is. Tragisch genoeg, bekommeren ze zich niet om de veiligheid of gezondheid van mensen. De meeste synthetische cannabinoïden zijn gemaakt om te roken, hoewel je ze soms ook aantreft in edibles, zoals snoepjes. Vooral gummies zijn populaire edibles om te infuseren met de synthetische variant. Het is ook mogelijk om synthetische wiet te vapen. Toch is de meest voorkomende gebruiksmethode ongetwijfeld het roken van plantaardig materiaal dat met synthetische cannabinoïden is verrijkt.

CBD Gummies (Zen CBD)

(76)

(76)

CBD Gummies (Zen CBD)

Bekijken

Bepaalde synthetische stoffen zijn in laboratoria gemaakt om natuurlijke cannabinoïden voor therapeutische doeleinden na te bootsen. In de VS heeft de FDA de volgende synthetische stoffen goedgekeurd die je alleen op recept kunt krijgen: Marinol (dronabinol), Syndros (dronabinol) en Cesamet (nabilone) ('FDA and cannabis: Research and drug approval process', 2020). Deze medicijnen zijn alleen bedoeld voor specifieke medische omstandigheden en artsen schrijven ze niet vaak voor.

Veiligheid

Eigenlijk moet je alle synthetische cannabinoïden als mogelijk gevaarlijk beschouwen. De enige uitzonderingen zijn synthetische cannabinoïden die zorgvuldig in een farmaceutisch laboratorium zijn geproduceerd en gecertificeerd zijn voor medisch gebruik. Veel producten zijn overigens ook met andere gevaarlijke stoffen en drugs gemengd. De Amerikaanse FDA trof in bepaalde producten zelfs het rattengif brodifacoum aan. Dit zou zijn toegevoegd om de effecten te 'verlengen'.

Het beste en veiligste is om ze helemaal te vermijden. Ze zijn niet gereguleerd door gezondheidsinstanties en meestal alleen voor illegale doeleinden geproduceerd door bedrijven die geen oog hebben voor jouw gezondheid.

Daarentegen heeft natuurlijke wiet een veel minder zorgwekkend veiligheidsprofiel. Dat neemt echter niet weg dat de bedwelmende aard ervan nog steeds het risico op verkeersongelukken verhoogt en dat het acute en langetermijneffecten op je gezondheid kan hebben.

Is synthetische wiet echt zo gevaarlijk?

Het korte antwoord is ja. Synthetische drugs die buiten het legale systeem geproduceerd zijn, vormen bijna altijd een gevaar. Een van de grootste problemen is dat producenten hun producten opzettelijk zo aanprijzen dat ze legaal lijken.

Nagemaakte cannabinoïden zijn aangetroffen in edibles, zoals snoep, in nep-hasj en natuurlijk in kant-en-klare vape pens. Het is algemeen bekend dat synthetische wiet die voor recreatieve doeleinden wordt gebruikt extreem nadelige effecten kan hebben op gebruikers.

Bijwerkingen van synthetische cannabinoïden

Hoewel dit geen volledige lijst is, noemen we hier enkele mogelijke bijwerkingen van synthetische cannabinoïden:

• Duizeligheid
• Misselijkheid en braken
• Paranoia
• Slechte coördinatie
• Kortademigheid
• Toevallen
• Hartkloppingen
• Bewusteloosheid
• Dood door overdosis

Kan synthetische wiet voordelen bieden?

Sommige synthetische cannabinoïden kunnen als een medische behandeling dienen om de gezondheid van mensen te verbeteren. Hieronder vallen goedgekeurde medicijnen met cannabinoïden. Denk aan Sativex, wat zowel natuurlijke als synthetische cannabinoïden kan bevatten, Epidiolex, wat uitsluitend CBD of synthetische equivalenten bevat, en Cesamet, ook bekend als nabilone, wat is goedgekeurd voor de behandeling van bewegingsstoornissen zoals Parkinson.

Maar veel patiënten geven de voorkeur aan natuurlijk verkregen cannabinoïden. Ook gebruiken ze liever formules die meerdere natuurlijke cannabinoïden en plantaardige ingrediënten bevatten, in plaats van isolaten.

De beste manier om er zeker van te zijn dat je wiet natuurlijk is en geen chemische toevoegingen bevat, is door het zelf te kweken. Dit kan echter ook riskant zijn als je in een deel van de wereld woont waar dit nog steeds illegaal is. Toch is het kweken van één of twee kleine planten waarschijnlijk veiliger dan je gezondheid op het spel zetten met synthetische wiet van onbetrouwbare figuren. Pas goed op jezelf.