5 Invloedsfactoren Op Nutriëntenbeschikbaarheid Bij Wietkweek

Steven Voser

Emmy Award Genomineerde Cannabisjournalist

Steven Voser

Bijgewerkt op: September 6, 2022

Beginnende wietkwekers maken vaak dezelfde fout. Ze richten zich vaak puur en alleen op meststoffen. Toch komt bij het voeden van wietplanten meer kijken dan uitsluitend meststoffen toedienen. In dit artikel bespreken we 5 belangrijke factoren die de beschikbaarheid en opname van voedingsstoffen in wietplanten beïnvloeden. Lees snel verder.

1. Temperatuur

De temperatuur in je kweekruimte, tent of tuin heeft een enorme impact op de gezondheid van je wietplanten. Over het algemeen geeft wiet de voorkeur aan dagtemperaturen tussen de 20-30°C en nachttemperaturen tussen de 17-20°C. Wanneer de temperatuur onder of boven dit bereik valt, zullen veel van de biologische processen die planten gezond houden daaronder lijden. Ongunstige temperaturen in je kweekruimte/tuin beïnvloeden de microbiële en mycorrhiza-activiteit in je groeimedium. Het heeft ook een impact op de temperatuur van het water (die op zijn beurt andere plantenprocessen beïnvloedt) en de activiteit van enzymen in het organisme van de plant.

De impact van de temperatuur op microben en mycorrhizae

Bij lage temperaturen neemt de microbiële/mycorrhizae-cyclus van stikstof en fosfor aanzienlijk af. Dit is slecht nieuws, want microbiële stikstofcycli zijn verantwoordelijk voor meer dan 50% van de stikstofopname in planten. Daarnaast zijn mycorrhizae in hoge mate verantwoordelijk voor de opname van voedingsstoffen (met name fosfor) en water. De microbiële stikstofproductie is bijvoorbeeld het hoogst tussen de 24-35°C.

Naar verluidt, daalt de activiteit van mycorrhizae aanzienlijk bij temperaturen onder 15°C (Gavito et al., 2005). De activiteit van zowel microben als mycorrhiza-schimmels neemt ook af wanneer de temperatuur boven de 35°C stijgt. Zonder de hulp van deze bacteriën en schimmels kunnen planten die worden blootgesteld aan ongunstige temperaturen geen voedingsstoffen of water opnemen. Het maakt dan niet uit hoeveel meststoffen je wekelijks aan de aarde toevoegt.

Easy Roots Mycorrhiza Mix

(17)

Bekijken

De impact van temperatuur op water, fotosynthese, respiratie en meer

De temperatuur in je kweekruimte of tuin heeft direct invloed op de temperatuur van het water in het medium en organisme van een plant. Dit heeft vervolgens weer een directe impact op de snelheid waarmee je plant fotosynthese, respiratie en transpiratie uitvoert. Hogere temperaturen verhogen de snelheid waarmee een plant transpireert en water en voedingsstoffen opneemt. Koudere temperaturen vertragen daarentegen de transpiratie, evenals de opname van voedingsstoffen en water. Extreem lage temperaturen kunnen ook het transport van voedingsstoffen beïnvloeden (voedingsionen worden in water getransporteerd). Huidmondjes, die een belangrijke rol in fotosynthese spelen, worden bij koudere temperaturen ook minder productief.

De impact van de temperatuur op de activiteit van enzymen

Enzymen vergemakkelijken de chemische activiteit in planten. Daarmee hebben ze een enorme invloed op de gezondheid en ontwikkeling van planten. Net als bij microben, schimmels en water is de enzymactiviteit sterk afhankelijk van de temperatuur. Als je de activiteit bij verschillende temperaturen zou vastleggen, ontstaat er een bell curve (gausscurve). Naarmate de temperatuur stijgt, neemt ook de activiteit van enzymen toe. Dit komt omdat zowel de enzymen als hun substraten (de moleculen waarop ze reageren) in staat zijn om sneller te bewegen, wat ook de interactie versnelt. Boven bepaalde temperaturen neemt de enzymactiviteit echter snel af tot het nulpunt.

2. pH-waarde

Ervaren telers van wiet zweren erbij om constant de pH-waarde te meten, en niet zonder reden. De pH-waarde wordt ook wel 'potentiële waterstof' genoemd. In principe is dit een maat voor de hoeveelheid waterstofionen in aarde of andere oplossingen. Over het algemeen houdt wiet van lichtzure grond met een pH tussen de 6,0-7,0. In hydro of set-ups zonder aarde is de ideale pH ongeveer 5,5-6,5. Een juiste pH is om een aantal redenen belangrijk, maar heeft een opvallend effect op de beschikbaarheid van voedingsstoffen, en dus op het vermogen van de wietplant om zich te voeden.

Het belang van pH voor de opname van voedingsstoffen

Een onjuiste pH-waarde is een van de meest voorkomende oorzaken van voedingstekorten, -uitsluiting of -verbranding in wietplanten. Wanneer de pH-waarde van de bodem onder het optimale bereik daalt, verandert de microbiële activiteit in de bodem. Hierdoor zijn de meeste voedingsstoffen (met name calcium, magnesium en fosfor) niet meer beschikbaar voor planten. Daar staat nog eens tegenover dat stoffen zoals aluminium en mangaan steeds meer opkomen in zure bodems, wat mogelijk tot toxiciteit leidt. Wanneer de pH-waarde van de bodem boven de 6,5-7,0 stijgt, zijn fosfor en de meeste micronutriënten niet langer beschikbaar voor de plant.

Biologisch en niet-biologisch telen

Biologische wietteelt wordt steeds populairder. De techniek klinkt gecompliceerd, maar maakt eigenlijk de meer complexe aspecten van het telen veel gemakkelijker, waaronder de regulatie van de pH. Het voeden van wietplanten met kant-en-klare producten lijkt zo simpel, maar het correct afstellen ervan is best lastig, zeker als je net begint met telen.

Door vanaf het begin een organisch medium te gebruiken en deze met natuurlijke meststoffen te verrijken (denk aan compost, wormenmest, mest en beender-/vismeel), creëer je op natuurlijke wijze een omgeving die rijk is aan nuttige bacteriën en schimmels zoals mycorrhizae. Door de aanwezigheid van deze micro-organismen zullen je planten zich geleidelijker voeden. Ze blijven ook beschermd tegen veel voorkomende plagen en ziekteverwekkers.

Het belang van bodem- en wateronderzoek

Het regelmatig controleren en bijhouden van de pH-waarde is essentieel om mogelijke problemen in de kiem te smoren. Meten is weten, dus zorg dat je regelmatig de pH-waarde meet, zowel die van de bodem als die van het water! Pas aan indien nodig. Wanneer het water de bodem bereikt, kan het mineralen erin oplossen en in voor de plant beschikbare ionen omzetten. Tegelijkertijd kan water ook minerale ionen uit de bodem verwijderen door ze letterlijk weg te spoelen. Beide kunnen direct van invloed zijn op de pH-waarde en de hoeveelheid voedingsstoffen die voor je plant beschikbaar zijn.

We raden je aan om de pH-waarde van je bodem tijdens je kweek regelmatig te controleren. De pH-waarde van je water hoef je in principe alleen in het begin van je kweek te testen, omdat deze waarschijnlijk nauwelijks verandert. Zorg er wel voor dat je de pH-waarde van je voedingsoplossing test voordat je deze aan je wietplanten geeft. Het is ook de moeite waard om de pH van het afvoerwater te controleren, wat uit de bodem van je potten loopt. Zo krijg je een beter idee van wat er in je substraat gebeurt.

Goede compost is goud waard

Het gebruik van chemische meststoffen is eerder regel dan uitzondering als je wiet teelt. Toch winnen biologische methodes aan populariteit. Met compost heb je een eenvoudige methode om organische stoffen te benutten. Dit kun je kant en klaar kopen, maar je kunt het ook makkelijk zelf maken! Compost heeft van nature een pH-waarde van ongeveer 6,5-7,0. Dit is ideaal voor wiet en de meeste andere planten. Als je aarde verrijkt met organische meststoffen, zoals compost, kan het zelfs waterstofionen vasthouden en absorberen zonder de algehele pH-waarde te beïnvloeden. Dit proces staat onder tuinders bekend als 'buffering'. Dergelijke bodems hebben van nature ook meer voedingskationen. Deze kunnen voedingsstoffen opslaan en bewaren totdat de planten ze nodig hebben.

3. Bodembeluchting

De beluchting van je grond heeft direct invloed op de beschikbare voedingsstoffen. Wiet groeit, net als veel andere planten, het beste in goed beluchte grond. Beluchting bevordert een gezonde lucht- en wateruitwisseling en stimuleert de activiteiten van gunstige microben en mycorrhizae.

Beluchte bodem bevordert een gezonde zuurstof- en wateruitwisseling

Een bodem met goede beluchting bevordert de natuurlijke uitwisseling van water en zuurstof rondom de wortelzone. Gezonde wortels zijn de basis van een gezonde plant. Om wortels op een gezonde manier te laten groeien, moeten wietplanten via hun wortelstelsel zuurstof uit de lucht opnemen. Wortels geven tegelijkertijd ook CO₂ af aan je bodem, die in de atmosfeer verdampt. Deze uitwisseling van gassen gebeurt op natuurlijke wijze. In goed beluchte bodems gaat dit van een leien dakje. In slecht beluchte bodems kunnen wortels echter niet zoveel zuurstof uit de atmosfeer opnemen. Ze stoppen dan met groeien, wat de gezondheid van de hele plant in gevaar brengt. Op dezelfde manier kan CO₂ in een slecht doorlatende bodem niet in de atmosfeer ontsnappen. In plaats daarvan hoopt het zich op in de bodem. Ten slotte wordt het vermogen van je planten om water (en de daarin opgeloste voedingsstoffen) op te nemen, ook ernstig belemmerd in compacte, slecht beluchte bodems.

Beter voor de activiteit van microben en mycorrhizae

In een luchtige bodem is het zuurstofniveau meestal hoger en dit komt de activiteit van microben en mycorrhizae ten goede. Zoals de meeste levende wezens hebben de eerder genoemde microben en schimmels zuurstof nodig om te overleven en zich voort te planten. In 2022 publiceerde een groep onderzoekers uit China de resultaten van een driejarig veldexperiment in bamboeplantages. Ze testten de effecten van het beluchten van de grond in de plantage. Daarbij ontdekten ze dat het niet alleen het zuurstofgehalte aanzienlijk verhoogde, maar ook de beschikbaarheid van voedingsstoffen. Dit verhoogde op zijn beurt de activiteit van zowel bacteriën als enzymen die bij de opname van voedingsstoffen, met name stikstof en kalium, betrokken zijn (Qian et al., 2022).

4. Minerale en organische samenstelling van de bodem

De samenstelling van de bodem is ook een belangrijke factor die de beschikbaarheid van nutriënten beïnvloedt. Bodems met een grotere elektronegativiteit en oppervlak hebben een hogere uitwisselingscapaciteit van kationen (CEC). Daarnaast heeft een goed bewerkte, luchtige grond een groter oppervlak dan compacte, samengeperste grond. Heb je scheikunde op de middelbare school gehad? Dan heb je vast wel eens gelezen over de elektrische lading van atomen. De meeste bodems hebben een negatieve lading, terwijl de meeste voedingsstoffen een positieve lading hebben. Hierdoor kunnen voedingsdeeltjes zich hechten aan mineralen waaruit de bodem bestaat, zoals klei en organisch materiaal. Dit voorkomt dat ze uit de bodem wegspoelen als het bijvoorbeeld regent.

Om ervoor te zorgen dat een plant voedingsstoffen uit de bodem kan opnemen, moet er een uitwisseling van kationen plaatsvinden. Dit is een chemische reactie waarbij deeltjes in een plant worden uitgewisseld voor deeltjes in de bodem, bijvoorbeeld de uitwisseling van één waterstofion voor één kaliumion. Bodems met een hogere uitwisselingscapaciteit hoef je minder vaak, maar in hogere doses, te bemesten. Bodems met een lage uitwisselingscapaciteit van kationen houden van lichtere, maar meer frequente bemesting. Zo kun je de beschikbaarheid van voedingsstoffen voor planten maximaliseren.

5. Bodemvocht

Ten slotte is vocht een van de grootste factoren die de beschikbaarheid van voedingsstoffen in je bodem beïnvloeden. De hoeveelheid water in je bodem kan de voedingscapaciteit zowel verhogen als verlagen. Het heeft namelijk een impact op de pH-waarde, massastroom en worteldruk. In de juiste hoeveelheid kan water voedingsstoffen in de bodem afgeven door chemische reacties op gang te brengen. Te veel water kan echter voedingsstoffen uit de bodem spoelen, met name nitraat en fosfor. Deze twee voedingsstoffen zijn negatief geladen en kunnen zich om die reden niet met een elektronegatieve lading aan de bodem hechten. Tegelijkertijd zullen bacteriën in de bodem geen bruikbare stikstof produceren zonder de juiste hoeveelheid water. En dit, je raadt het al, beïnvloedt wederom de activiteit van mycorrhizae in de bodem.

De complexe aard van de beschikbaarheid van voedingsstoffen in wiet

Zoals je ziet, is plantenvoeding veel meer dan alleen bemesting. In dit artikel hebben we slechts de hoofdpunten behandeld, maar we hopen dat je er een beetje wijzer van bent geworden. Het is nu vast duidelijk dat er talloze factoren zijn die een impact hebben op de beschikbaarheid van voedingsstoffen. Het is dus belangrijk om daar rekening mee te houden als je wiet kweekt. Succes!